ابوعلی مُسکویه و خرد سیاسی چندآوایی

نویسندگان

رضا نجف زاده

چکیده

چکیده جاویدان خرد آمیزه ای از متون گوناگون است. ابوعلی مُسکویه در این مجموعه حکمت های متعددی از فرهنگ ها و افق های اجتماعی گوناگون را فراهم آورده است. آوا های متکثر جاویدان خرد، با محوریت عقلِ اخلاق بنیاد، درواقع نوعی فلسفۀ عملی چندگانه را صورت بندی می کنند. مسکویه با کنار هم قراردادن حکمت های ایرانی، رومی، هندی، عرب پیش از اسلام، و عرب دورۀ اسلامی آرمان عقلی سراسرْ جهانی و ابدی را طراحی کرد و در ورای تمدن ها و ملت ها، شاکله ای انسان گرایانه را ترسیم کرده است. جاویدان خرد، به منزلۀ متنی چندآوایی، عرصۀ پذیرش «دیگری» است و بردباری سیاسی و آموختن از «دیگری» را به مخاطب می آموزد. در سراسر این کتاب حضور دیگری ملموس است؛ دیگریِ عرب، دیگری هندی، دیگری رومی، دیگری یونانی، دیگری مسلمان، و دیگری نامسلمان. پذیرش دیگری چون مبتنی بر اخلاق انسان گرایانه است، خرد مصلحت اندیش سیاست را از خشونت تهی می سازد و به این اعتبار، مرز دقیقی بین عقلانیتِ حکمت عملی جاوید و عقلانیت نهفته در سنت رئالپولیتیک برقرار می شود. حکمت عملی ابوعلی مسکویه برای ابتنای نظریۀ سیاسی معاصر بر میراث قدمایی ظرفیت های فراوانی دارد. این ظرفیت های نهفته را می توان، در چهارچوب اقتضائات دوران، «آشکار» یا «بازنویسی» کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تطبیقی مبانی و آرای اخلاقی علامه مجلسی و ابوعلی مسکویه

اگرچه علامه مجلسی در مجلدات مختلف کتاب بحار به‌طور مستقل در صدد نگارش کتاب اخلاقی و بیان نظام اخلاقی منسجمی نبوده، با بررسی مباحثی که وی در ذیل آیات و روایات بیان کرده است، نظام اخلاقی جامعی به‌دست می‌آید که علاوه بر تأکید بر نقش عقل در تبیین آموزه‌های علمی و عملی اخلاق و تبیین فضایل اخلاقی، به نقش اساسی دین نیز در تبیین مبادی نفسانی افعال و ابعاد مختلف اخلاقی و تربیتی توجه ویژه‌ای شده است، به‌...

متن کامل

درآمدی بر روش و بینش تاریخی ابوعلی مسکویه در تجارب الامم

   ابوعلی مسکویه از مورخان معروف عصر آل بویه بوده که ضمن اثرپذیری ازپیشینیان خود نگاه متفاوتی نیز به تاریخ نگاری داشته است.چرا که وی با تألیف آثار خویش نگرش خاصی را در تاریخ نگاری اعمال کرده است.شیوه ای که او در تاریخ نگاری خود اتخاذ می­کند در روند تکوین افق های تاریخ نگاری ایرانی تاثیر بسزائی برجای گذاشته است.وجود انگیزه های خاص و همچنین گزارش های ارزشمند در ابعاد سیاسی،اجتماعی و اقتصادی جامعه...

متن کامل

رویکرد گادامری به «کرامتِ انسان» در اندیشه ابوعلی مسکویه؛ درس‌هایی برای جامعه امروز

کرامت انسان در اندیشه متفکرِ انسان‌گرای اسلامی، برای تعیین معیار کرامت‌مندی انسان و به تبعه آن تعیین حق انسان، مسئله‌ای است که با تحلیل آن می‌توان نگاهی متفاوت به حقوق بشر در عصر کنونی انداخت. حقوق بشر در دوران مدرن از مسائلی است که بیش از حوزه عمل در حوزه نظر نزاع میان گفتمان‌ها را ایجاد کرده است. کرامت انسان آن ویژگی خاصی است که انسانِ به‌ماهو انسان را موجودی متفاوت از سایر موجودات، مستحق حقوق ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جستارهای سیاسی معاصر

ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2383-1294

دوره 3

شماره 6 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023